UBOOT – the Board Game

1. Gegevens
   * Minimum leeftijd: 12+
   * Spelduur: 30-120 minuten
   * 1-4 spelers
   * Spelauteurs : Bartosz Pluta, Artur Salwarowski
   * Uitgeverij: Phalanx
   * Illustraties: Chris Clor
   * Taal: Engels
   * Jaar van eerste uitgave: 2019
   
2. Geen echt bordspel, wel een beleving
   
   
   

• Ik had gedacht dat met Wingspan ik mijn jaarlijks moment van “ik-ben-van-mijn-sokken-geblazen” gehad voor 2019. Totdat ik dit in handen kreeg.
• Velen hebben vorig jaar op Essen zich vergaapt op het grote driedimensionale U-boot-model waarrond enkele speldemonstranten in passend matrozenpak druk bezig waren met voortreffelijk geschilderde figuurtjes, een laptop gekoppeld aan een groot beeldscherm en … een gradenboog.
• Als ik niet zorgvuldig nadenk dan zeg ik de “Das Boot”-spel in plaats van “U-boot”. “Das Boot” is een film waar ik als tiener voor naar de bioscoop ging. Het was een film uit 1981 door Wolfgang Petersen. Het opmerkelijke was dat het een West-Duitse oorlogsfilm was. Erg is die verspreking niet, want dit is een getrouwe ludoficatie van de film. “Ludoficatie” is een zelfverzonnen woord en het betekent “iets dat omzetten in een spel”. Niet te verwarren met “ludificatie” wat dat woord bestaat al wel en betekent “spotten met”.
  U-boot doet alles behalve spotten met zijn gegeven: het neemt zijn onderwerp bloedernstig. Uit alles blijkt dat de spelauteurs hun huiswerk gemaakt en daarvoor wil ik rechtstaan en enthousiast applaudisseren. Soms heb ik de indruk dat kickstarter-spelbedenkers slechts twee inspiratiebronnen hebben: fantasy en science-fiction. Ik vind het zoveel waardevoller om een spel te spelen waarvan ik nog iets opsteek. Als leraar leer ik graag.
• Waarover gaat het spel? U raadt het juist: een duikboot. Om precies te zijn een Duitse duikboot uit de Tweede Wereldoorlog. De “U” komt van “Untersee”.
  Het is een zuiver coöperatief spel voor 1 tot 4 spelers. Elke speler heeft zijn rol en zijn eigen materiaal. Er is de kapitein, de eerste officier, de navigator en de technicus. De technicus waakt over het materiaal, is de makkelijkste van de 4 rollen en moet bij lekkage een puzzel leggen. De eerste officier mag de laptop bedienen en alles aan de andere doorvertellen. Waarschijnlijk de leukste en meest intensieve rol in het spel. De kapitein is verantwoordelijk voor de boekhouding van het spel en beslist over aanvallen, terugtrekken en andere prioriteiten. De navigator is verantwoordelijk voor het navigeren en… het eten. Beide taken zijn niet zo vanzelfsprekend. De navigator moet de koers uitzetten en dat gebeurt op de ouderwetse manier: met kaart en gradenboog. Geen sinecure. De maaltijden bereiden is een soort match-3-mini-game en ook niet zo voor de hand liggend. Hij is de enige die het hele spel onder de knie moet hebben.
• Enerzijds is dit een van de meeste intensieve spelervaringen uit mijn leven. Ik moet teruggrijpen naar de herinneringen toen ik mij Battle Cry aanschafte en prompt naar de boekhandel ging om er werken te zoeken over de Amerikaanse burgeroorlog. Ik heb getwijfeld of ik U-boot ging kopen. Vooral het gebruik van de applicatie, stak mij tegen. Blij toe dat ik me daarover heen hebt gezet. Want ik had een fantastische tijd met U-boot en hoop nog meer fantastische tijden tegemoet te gaan met dit spel.
• Anderzijds moet ik u, beste lezer, waarschuwen. Dit is eigenlijk geen bordspel. Het is een ervaring. Het is eerder een real-time rollenspel geleid door een applicatie.
  Eerste waarschuwing: installeer de pc-versie van Steam op je laptop. De android-versie crasht voortdurend. En vermits er geen save game-utility is, betekent dit dat het spel eigenlijk onspeelbaar is. Ik heb het meegemaakt dat een drie uren durende missie plots afgebroken werd. Dat is gigantisch balen.
  Het ontbreken van een save game-utility wordt weergegeven in mijn magere 6/10 voor materiaal. De rest van het spelmateriaal is eigenlijk weergaloos. Maar het feit dat die ene, o zo belangrijke software element domweg ontbreekt: dat is gewoon doodjammer. Ik ben wel blij dat het spel stabiel draait op mijn laptop, want anders dit spel gewoon een onvoldoende gekregen omdat het crasht.
  Tweede waarschuwing: bereid dit grondig voor. Het beste is om alle spelers de regels door te sturen en ieder zich op zijn rol te laten voorbereiden. Als u het spel op de avond zelf uitlegt, dan loopt u het risico om het spel niet uit te spelen. Het is ook geen slecht idee om met de spelers vooraf een paar keer een drill uit te oefenen zoals “Neem posities in om te duiken” of “Kanon klaarmaken voor oppervlakte-aanval”
  Derde waarschuwing: speel dit spel enkel met mensen die interesse hebben voor duikboten van de Tweede Wereldoorlog. Om een sessie U-boot goed te laten verlopen hebt u veel toewijding en belangstelling nodig. Andere mensen zijn geneigd om te zeggen: “Waar zijn we eigenlijk mee bezig?” en “Waarom moet het zo lang duren?”
  Vierde waarschuwing: (en nu kom ik terug op die gradenboog) vertrouw de rol van de navigator enkel toe aan iemand die a) met gradenboog kan omgaan en b) die beschikt over een goed richtingsgevoel. Alle andere rollen kunnen nog enigszins opgevangen worden door de rest van de ploeg, maar in mijn ogen is een goede navigator onontbeerlijk in dit spel. Ik spreek uit ervaring. Eén keer hebben we een uur rondgedobberd om uiteindelijk in een mijnenveld te belanden. Essentieel is het onderscheid tussen course (= werkelijke koers) en bearing (relatieve koers). Als u dus google-maps op uw smartphone gebruikt om naar de bakker te gaan, bedank dan voor de rol van navigator.
  Vijfde waarschuwing: speel dit spel eerst op het makkelijkste niveau en lees dan vooral goed de instructies op het scherm. Ze geven u de levensnoodzakelijke ademruimte om van dit spel te genieten en niet na vier uur gefrustreerd te worden. Let op: bij het instellen van de moeilijkheidsgraad moet u dit doen voor alle bemanningsleden. Anders staat enkel de Kapitän-Leutenant op easy. De instructies op het scherm voor het makkelijkste niveau geven nog extra steun, niet vermeld in de handleiding.
• Dit spel serveert u alle historische details: enigma-codes, zeekaarten, militair jargon, verschil tussen elektrische en stoom aangedreven torpedo’s, zelfs de maaltijden aan boord zijn cruciaal. Eens u dit spel onder de knie heeft, zou de Kriegsmarine u aannemen zonder toelatingsexamen.
• In een notendop draait het spel om het juist plaatsen en uitvoeren van een aantal routineuze handelingen in reactie op wat de applicatie u voor schotelt. De speler moeten dan hun figuren in het juiste compartiment plaatsen en de juiste opdracht laten uitvoeren. Buiten de kapitein moet niemand echte keuzes maken zoals in de gangbare eurogames. Nu, ik zou ook niet weten hoe je dat moet implementeren in dit spel dat vooral een beleving wil weergeven van militaire acties. Niet voor niets worden rekruten tot in den treure getraind om onder alle omstandigheden dezelfde reeks handelingen uit te voeren: laden, richten, schieten en opnieuw laden. Het feilloos uitvoeren van die routines bepaalt dood of leven. Wanneer u in dergelijke levensbedreigende situaties het nodig vindt om een potje te filosoferen, loopt u een grote kans om er het leven bij te laten. Ik kan evenwel begrijpen dat bordspelers, die van tijdrovend denkwerk houden, niet van dit soort toestanden houden. Daarentegen ben ik niet altijd zo opgezet met tijdrovende langnadenkende medespelers.
  Voor mij had het gedoe rond het bereiden van de maaltijden iets minder gemogen. Daartegenover kan ik mij wel inbeelden dat voor mannen op zo’n kleine bekrompen oppervlakte de maaltijden het hoogtepunt van de dag vormde.
• De applicatie werkt met reële tijd. U kan wel versnellen want anders doet u echt drie dagen over een driedaagse missie. U kan ook op de pauze-knop duwen. Aan te raden voor de eerste keren. Of om een moeilijk manoeuvre uit te voeren.
• Ik ben geen liefhebber van applicaties in bordspelen. Het lijkt een heuse trend te worden, maar ik hou er niet van. Ik breng al te veel tijd voor schermen en wil er van afgekoppeld zijn als ik met vrienden rond de speeltafel zit.
  Daarentegen is de applicatie van U-boot vormt de kern van het spel en ik kan me ook niet inbeelden hoe dit zou functioneren zonder. Om een voorbeeld te geven: of een torpedo treft of niet, dat berekent de computer. Die houdt rekening met afstanden, snelheden, weersomstandigheden, het type torpedo en niet in het minst de moeilijkheidsgraad waarop u het spel hebt ingesteld. Als dat op analoge wijze zou moeten gebeuren, dan zit je algauw met tientallen tabellen en dobbelsteenworpen. In dat opzicht ben ik blij dat de computer het werk voor mij doet. Neen, ik heb geen heimwee naar Main Battle Tank van Avalon Hill. Fantastisch onderwerp, gruwelijk systeem.
• Ik bewonder het werk van de Poolse heren Bartosz Pluta en Artur Salwarowski. Hier steekt veel research achter. Met dit spel bezig te zijn, heb ik heel wat nieuwe dingen geleerd over duikboten in de Tweede Wereldoorlog. Maar ik stel ook hun spelconcept op prijs. Dichterbij het U-boot-gebeuren vanaf de speeltafel kan je niet komen. Als deze heren iets gelijkaardigs gaan publiceren met bijvoorbeeld tanks, dan hou ik mij aanbevolen.
• Het puntenoverzicht houdt met alle aspecten rekeningen. Voor mij is het spelplezier meer 18/20, maar voor vele anderen zal dit geen voldoende halen schat ik in. Kortom, ik hou van dit spel, maar het is geen aanrader voor eender wie. Het enige wat moeilijker is dan dit spel leren, is hiervoor de geschikte medespelers te vinden.

3. Koopadvies
Koop UBOOT bij Lotana’s Spelmagazijn als jij…
* “Das boot” zowel op video en DVD hebt en de WO II documentaires voorgeprogrammeerd staan op Canvas, National Geographic en History Channel;
* wil weten wat het was om dienst te doen in een Duitse duikboot gedurende de Tweede Wereldoorlog;
* een stel vrienden hebt die even gek zijn als jij om hier aan te beginnen.

Laat dit spel liggen als je …
* pacifist bent;
* geen zin hebt om 8 uur te besteden aan voorbereidende studie van regels en softwaretoepassing om een spel van 4 uur te spelen;
* eigenlijk een bordspel wil.

4. Speloordeel
– Materiaal: 6/10
– Spelmotor: 7/10
– Handleiding: 8,5/10
– Spelplezier: 15/20
TOTAAL: 73 %