Ark Nova

Gegevens

• Minimum leeftijd: 14+
• Spelduur: 90-150 min
• 1-4 spelers
• Spelauteur: Mathias Wigge
• Uitgeverij: Feuerland Spiele (White Goblin Games Nederlandstalige uitgave)
• Illustraties:   Dennis Lohausen
• Taal: Nederlands
• Jaar van eerste uitgave (NL): 2021

Met beesten en bouwen punten binnenhalen.

Verwacht hier geen spelbespreking die alles uitlegt en toelicht van het spel zelf. Daartoe bestaan andere en betere sites. Hier offreer ik je mijn beschouwingen bij een spel. Je zal merken dat mijn geschrijf de nodige omwegen maakt en onverwachte paden inslaat.

Ark Nova was/is een hype. Terecht of onterecht voor sommigen is dat al reden genoeg om het links te laten liggen. Ik was gebiologeerd door het onderwerp want ik ben een heuse dierentuinliefhebber.

In deze woke-tijden waar achter elk pretgevoel een historische wantoestand moeten worden blootgelegd met bijhorend schuldgevoel en gepaste excommunicatie van het onderwerp en de betrokkenen, liggen ook de dierentuinen in de opspraak-zone. Dierentuinen zouden plekken van economische uitbuiting van dierenleed zijn.

Dat was/is voor een stuk waar.  Ik heb als kind nog gezien hoe de wolf in de Antwerpse zoo dagen heen en weer liep in een hok ter grootte van een ferme eettafel. Dat zijn toestanden die je in beschaafde hedendaagse dierentuinen niet meer tegenkomt. Gelukkig maar en dank aan de kritische mensen die hier een eind hebben gemaakt.

Zoals veelal het geval is, slaat de slinger nu weer door naar de andere zijde. Ik hoor mensen zeggen dat die dieren beter thuis horen in de wilde natuur en dat zelfs natuurreservaten verdekte commerciële instituten zijn verweven met de toeristische industrie. In Hart voor Dieren las ik een artikel dat dierentuinen in de toekomst best louter virtueel zouden zijn. Een plek waar je dan met het gezin met een 3D-bril door een denkbeeldige dierentuin wandelt. Ik vermoed dat dit weinig kans op slagen biedt.

Beste vrienden, van kinds af heb ik het natuurgebeuren gevolgd. Ik heb verschillende reizen gemaakt en heb heel wat gezien en gelezen. En ik heb droevig nieuws: er is gewoonweg niet genoeg natuur over om de grotere zoogdieren voldoende plaats te bieden om als gezonde soort zonder inteelt te overleven. Vergeet wilde ongerepte natuur. Die vind je niet in Brazilië, Congo of Indonesië. Wat niet tot een natuurreservaat behoort, wordt gewoon gerooid, gebrand of onder beton gegoten. En wat wel tot natuurreservaat behoort, zijn bedreigde eilandjes natuur. Ik denk hierbij aan het schoolvoorbeeld van Gunung Leuser National Park in Sumatra dat ik zelf bezocht in 2011. 10% van het areaal was  al opgeslokt door oliepalmplantages en illegale houtkap. Geregeld door het plaatselijke militair bestuur overigens. In dat park leven zevenentwintig Sumatraanse neushoorns. Waarvan in totaal nog 200 geschat zijn. Dierentuinen zijn levensnoodzakelijk voor het voortbestaan van bedreigde diersoorten. Of je het nu leuk vindt of niet.

Dierentuinen zijn ook al lang niet meer de attractieparken voor de bourgeoisie. Het zijn instellingen die zich inzetten voor dierenwelzijn, het voortbestaan van bedreigde diersoorten en educatie. En daarbij nog economisch rendabel willen zijn. Laten we daar niet flauw over doen. Vandaar dat je bijvoorbeeld in de Antwerpse zoo nu het veel grotere leeuwenverblijf aantreft voor een handvol leeuwen, waar vroeger tientallen dieren werden gehouden en je meer dan 4 euro betaalt voor een koffietje.

Ik denk met nostalgie terug aan de dolfijnenshows, maar besef nu wel dat het bassin te klein was voor deze grote zeezoogdieren. Ik geloof dat dierentuinen in de toekomst nodig zullen blijven.  Evenwel zal die dierentuin er anders uitzien: minder dieren, maar wel in meer natuurlijke habitats.

Wat heeft dat allemaal te maken met dat spel, Ark Nova? In mijn ogen heel veel.  Je neemt in dit spel de rol op van een dierentuin-manager.  Het volstaat niet om je bordje vol te plempen met zoveel mogelijk hokken en zoveel mogelijk beesten. Ark Nova plaats je voor de moderne uitdagingen waar een hedendaagse dieren tuin staat die zich verantwoordelijk voor mens en dier. Je gaat meewerken aan conservatieprojecten. Je investeert in wetenschappelijk onderzoek. Je sponsort opleidingen. Je trekt specialisten aan. En je scoort heel veel punten als je dieren opnieuw in hun natuurlijke leefomgeving kan vrijlaten.

Ik beleef Ark Nova als een roleplaying game, maar in plaats dat ik met een bijl sta in te hakken op een bende orken, ontwerp ik bouwplannen voor een geschikt verblijf voor de rode panda en overweeg het nut van een nieuwe kinderboerderij en voorzie ruimte voor snackautomaten en souvenirshops. Maak maar ruimte voor die geldmakertjes want die Sumatraanse tijger hou ik niet in leven met havermout.

Van Ark Nova hou ik om het verhaal dat het brengt. Het is geen makkelijk spel. Je bent even zoet om het zelf te leren en zeker om het aan anderen te leren. Het grondbeginsel valt nogal mee. Je kiest gewoon één van je vijf actiekaarten, voert die uit en zet die dan vooraan in de rij. De plaats in de rij bepaalt de kracht van je actie. Dat maakt dat je goed moet nadenken over de volgorde van je acties. De acties zijn kaarten nemen, verblijven bouwen, dieren plaatsen, een samenwerkingsproject uitvoeren, sponsoring realiseren. Die acties kan je later in het spel upgraden. Maar van de 5 acties kan je slechts 4 upgraden. Dat stelt je al voor een spannende keuze.

Ark Nova zit vol keuzemomenten. Tip: vermoei je niet met wachten op ideale kaarten en alle mogelijke opties af te wegen. Het spel noopt je tot roeien met de riemen die je hebt. Er zijn gewoon te veel kaarten om te wachten op de ideale combinatie.  In dat opzicht zit er wel een portie geluk in het spel. Dat kan sommigen afschrikken voor zo’n langdurig spel dat toch bovenmatig complex is.

Ark Nova wordt sterk vergeleken met Terraforming Mars.  Wat zijn de overeenkomsten? Wetenschappelijk thema dat je helemaal onderdompelt, complexe kaarten die op verschillende manieren elkaar beïnvloeden, meerdere wijzen om punten te scoren. Wat zijn de verschillen? Terraforming Mars biedt een pak meer spelersinteractie. Er zitten veel meer kaarten in Ark Nova en dit spel duurt heel wat langer.

Ark Nova maakt gebruik van een karrenvracht aan symbolen. Zodra je daar je wegwijs in bent, verloopt het min of meer soepel. Het klikt allemaal wel op een of andere manier in elkaar.

Inzake materiaal is Ark Nova superieur. Ik heb mijn een hele avond geamuseerd met alle kaartjes te lezen en te bekijken. Animal Planet, maar dan zonder de vervelden reclameblokken.

Zou dit spel bij even hoog scoren als het een ander thema had, bijvoorbeeld de mode-industrie? Neen, thema is in dit geval doorslaggevend bij mij.

Bij dit spel wil ik naast al mijn enthousiasme toch wel een waarschuwing plaatsen. Ark Nova blijft een kolos. Reken op een halve dag voor je eerste partijtjes. Het kan vlotter als je met een groep speelt die het al kent. Ik ben onlangs een spel met drie gestart om 20u30 en om 22u30 waren we klaar. Het kan dus. Evenwel ben ik wel een beetje bang dat Ark Nova dreigt te eindigen in hetzelfde hoekje van mijn kast als waar Twilight Imperium staat. Allebei fantastische spelen, maar vind ik genoeg gelegenheid en vooral tijd om die kolossen op tafel te zetten? Nu al zijn er verschillende van mijn spelkompanen die tegen mijn uitnodigende glimlach bij de doos van Ark Nova verzuchten: “Vanavond niet.”

Koop het spel Ark Nova als jij…

• Een hart voor dieren hebt,
• Een stevige euro-game voor je tanden wil hebben,
• Klaar bent voor een langdurige mentale uitdaging.

Laat dit spel liggen als je …

• Dierentuinen niet meer politiek correct vindt,
• Geen vier uur aan een spel wil besteden,
• Flitsende spelersinteractie je speerpunt vormt.

Speloordeel

• Materiaal: 9,5/10
• Spelmotor: 9/10
• Handleiding: 9/10
• Spelplezier: 18/20
• TOTAAL: 91%